Z dniem 08 września 2016r. weszły w życie zmiany przepisów, które odnoszą się do wybranych aspektów egzekucji, w tym sposobu ustalenia majątku dłużnika. Wyjawienie majątku stanowi pomocniczy sposób egzekucji, … Elektroniczne zajęcie rachunku bankowego i inne zmiany w zakresie egzekucji komorniczej Czytaj więcej »
Przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, jak również w jego trakcie często zdarza się, że wierzyciel nie posiada informacji na temat składników majątkowych należących do dłużnika. Istnieje kilka sposobów na odnalezienie takiego majątku. Wierzyciel może chociażby zlecić komornikowi /za wynagrodzeniem/ poszukiwanie majątku dłużnika. Zgodnie zaś z art. 761 oraz 801 komornik może zobowiązać dłużnika do wskazania składników majątkowych, z których prowadzona może być egzekucja. Jednakże w żadnym z tych przypadków nie zostały przewidziane sankcje dla dłużnika za nieudzielenie informacji o majątku. Bardziej skutecznym sposobem odnalezienia majątku dłużnika jest wszczęcie postępowania sądowego zmierzającego do zobowiązania dłużnika do złożenia oświadczenia na piśmie o posiadanym majątku. Sposób ten określany jest mianem wyjawienia majątku. Wyjawienie majątku jest sposobem ustalenia wszystkich składników majątkowych należących do dłużnika. Wierzyciel /bądź komornik – w razie egzekucji z alimentów/ może zainicjować to postępowanie w trakcie trwania egzekucji, ale także przed jej wszczęciem. Zgodnie z art. 913§1 w trakcie postępowania egzekucyjnego można złożyć do sądu wniosek o wyjawienie majątku, gdy „zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności (…)”. Składając wniosek o wyjawienie majątku w trakcie toczącego się postępowania wierzyciel musi przekazać do sądu odpis protokołu zajęcia oraz kserokopię tytułu wykonawczego /nie jest konieczny oryginał/. Zgodnie z §2 art 913 wierzyciel, wszczynając postępowanie o wyjawienie majątku przed wszczęciem egzekucji musi przedłożyć sądowi oryginał tytułu wykonawczego przeciwko dłużnikowi. Musi też uprawdopodobnić, że nie uzyska w całości zaspokojenia swej należności ze znanego mu majątku albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy. Wierzyciel musi też przedstawić dowód wysłania do dłużnika, po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwania do zapłaty. Wniosek o wyjawienie majątku składa się w sądzie właściwości ogólnej dłużnika. Sąd odbiera od dłużnika niezwłocznie wykaz posiadanego przez niego majątku i przyrzeczenie, które jest gwarancją prawdziwości informacji dotyczących majątku dłużnika. Na postanowienie sądu w przedmiocie wyjawienia majątku przysługuje zażalenie. Art. 916§1 przewiduje sankcje, które grożą dłużnikowi za niestawienie się do sądu, niezłożenie wykazu majątku, bądź też przyrzeczenia. W takich sytuacjach sąd może skazać dłużnika na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca.
Przykładowo wierzyciel może udowadniać spełnienie tej przesłanki poprzez złożenie wykazu majątku dłużnika sporządzonego w toku postępowania o wyjawienie majątku w trybie art. 913 § 1 k.p.c. Dowodem niewypłacalności dłużnika może być również postanowienie sądowe oddalające wniosek o ogłoszenie upadłości na podstawie
Zgodnie z art. 913 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego ( dalej: jeżeli zajęty w postępowaniu egzekucyjnym majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek już przeprowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności, może on skutecznie żądać zobowiązania dłużnika do złożenia przed sądem wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się one znajdują. Dłużnik zobowiązany jest także złożyć przyrzeczenie według roty: " Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny". Wniosek o wyjawienie majątku dotyczy dłużnika, który jest osobą prawną lub osobą fizyczną. Na podstawie art. 914 par. 1 wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia swojego majątku wierzyciel składa w sądzie w okręgu którego mieszka dłużnik lub ma tam swoją siedzibę. Do wniosku należy dołączyć tytuł wykonawczy i inne dokumenty które są uzasadnieniem obowiązku wyjawienia przez dłużnika jego majątku ( art. 914 par. 2 Niniejszy wniosek podlega opłacie sądowej w wysokości 40 zł (art. 70 ust. 5 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz. U. z 2010 roku, nr 90, poz. 594). Zobacz: Wniosek o wyjawienie majątku dłużnika - przykładowy wzór z objaśnieniem Ważne! Jeżeli wierzyciel posiada już tytuł wykonawczy, wtedy może wysłać dłużnikowi wezwanie do zapłaty listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. W przypadku braku reakcji z jego strony przed wszczęciem egzekucji komorniczej wierzyciel może wystapić do sądu z wnioskiem o wyjawienie majątku dłużnika. Zezwala na to art. 913 par. 2 pkt 2 Podstawa prawna: - art. 913 - 920 Kodeksu postępowania cywilnego Stan prawny na 13 listopada 2013 roku
4. wyjawienie majątku Ważną rolę przy ustalaniu stanu majątkowego dłużnika spełniają przepisy o wyjawieniu majątku. Postępowanie to jest wszczynane przede wszystkim na wniosek wierzyciela przed sądem i ma na celu uzyskanie przez wierzyciela in-10 Por. E. Wengerek, Zasada równości stron w procesie cywilnym, PiP 1955, nr 11, s. 749 i n.
Jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności, może on żądać zobowiązania dłużnika do złożenia wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych oraz do złożenia przyrzeczenia według roty: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny.". Wierzyciel może żądać wyjawienia majątku także przed wszczęciem egzekucji, jeżeli: 1) uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swojej należności ze znanego mu majątku albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy; 2) po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika do zapłaty stwierdzonej nim należności listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, a dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty. Instytucja wyjawienia majątku ma zastosowanie do egzekucji świadczeń pieniężnych, a także odpowiednio do egzekucji świadczeń niepieniężnych (np. przypadek ukrywania rzeczy lub dokumentu podlegających wydaniu). Złożenie wniosku o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu. Właściwość; wniosek Wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku składa się w sądzie właściwości ogólnej dłużnika. Do wniosku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku, a jeżeli wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji, także tytuł wykonawczy. Rozpoznanie Sąd rozpoznaje wniosek po wezwaniu i wysłuchaniu stron, jeżeli się stawią. Wykaz i przyrzeczenie sąd odbierze niezwłocznie. W uzasadnionych wypadkach sąd może wyznaczyć dłużnikowi termin nie dłuższy niż tydzień. Na postanowienie sądu w przedmiocie wyjawienia majątku przysługuje zażalenie. Wniesienie zażalenia nie tamuje wykonania postanowienia o wyjawieniu majątku. Środki przymusu Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy się wykazu nie złoży lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca. O skutkach tych dłużnik powinien być pouczony w wezwaniu na posiedzenie. W razie wykonania czynności przez dłużnika lub umorzenia postępowania grzywny niezapłacone do tego czasu ulegają umorzeniu. Na postanowienie sądu w przedmiocie skazania na grzywnę oraz orzeczenie aresztu przysługuje zażalenie. W razie zastosowania środków przymusu dłużnik może w każdej chwili złożyć wykaz i przyrzeczenie. W wypadku gdy zastosowano wobec niego areszt, dłużnik może domagać się stawienia go przed sąd w celu złożenia wykazu i przyrzeczenia. W wypadku tym sąd nie wzywając wierzyciela niezwłocznie przyjmie wykaz i odbierze przyrzeczenie, po czym zwolni dłużnika. Wierzyciel, który nie był obecny przy tych czynnościach, może żądać ponownego wezwania dłużnika w celu zadania mu pytań zmierzających do wykrycia przedmiotów, do których mogłaby być skierowana egzekucja. Niestawiennictwo dłużnika lub odmowa odpowiedzi albo dodatkowego złożenia przyrzeczenia pociąga za sobą skutki wymienione w artykule poprzedzającym. O skutkach tych dłużnik powinien być pouczony w wezwaniu na posiedzenie. Nowy wykaz i przyrzeczenie Dłużnik, który złożył przyrzeczenie lub do którego zastosowano środki przymusu, obowiązany jest do złożenia nowego wykazu i przyrzeczenia na żądanie tego samego lub innego wierzyciela, gdy od złożenia przyrzeczenia lub wyczerpania środków przymusu upłynął okres jednego roku. Przyrzeczenie przedstawiciela ustawowego Za osobę, która nie ma zdolności procesowej, wykaz i przyrzeczenie obowiązany jest złożyć jej przedstawiciel ustawowy. W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt. Z wyrazami szacunku.
W takiej sytuacji komornik pozostaje bezradny i zwraca się do wierzyciela o wskazanie majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona egzekucja. Wyjawienie majątku. Wobec nieskuteczności egzekucji wierzyciel może np. wnieść do komornika o jej zawieszenie, a jednocześnie wystąpić do sądu z wnioskiem o wyjawienie majątku dłużnika.
Wierzyciel może żądać zobowiązania dłużnika do wyjawienia majątku poprzez złożenie wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych oraz złożenia przyrzeczenia w określonych w przepisach sytuacjach. Gdy sąd przyjmie wniosek zostaje wszczęte postępowanie zwane postępowaniem o wyjawienie majątku. W trakcie prowadzenia egzekucji możliwe jest wezwanie dłużnika do wyjawienia majątku, jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności. Ponadto dłużnik może być zobowiązany do wyjawienia majątku, jeśli wierzyciel wykaże, iż na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał zaspokojenia swej należności w pełni. Przed wszczęciem egzekucji wierzyciel może żądać wyjawienia majątku w sytuacji, gdy uprawdopodobni on, iż nie uzyska zaspokojenia swojej należności w pełnym wymiarze ze znanego mu majątku albo też z bieżących świadczeń periodycznych przypadających dłużnikowi (za okres sześciu miesięcy). Dodatkowo także przed wszczęciem egzekucji wierzyciel może żądać wyjawienia majątku dłużnika, jeśli po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika listem poleconym za potwierdzeniem odbioru do zapłaty należności stwierdzonej tytułem wykonawczym i dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 14 dni od doręczenia wezwania do zapłaty. Załącznikami do wniosku o wyjawienie majątku powinny być: odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające wyjawienie. Gdy wniosek zostaje złożony przed wszczęciem egzekucji wśród załączników powinien znaleźć się także tytuł wykonawczy. Sądem właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd miejsca zamieszkania bądź siedziby dłużnika. Rozpoznanie wniosku następuje po wezwaniu i wysłuchaniu stron (jeśli się stawią). Wykaz majątku wraz z przyrzeczeniem sąd odbiera od dłużnika niezwłocznie. W sytuacjach uzasadnionych dłużnikowi może zostać wyznaczony termin, lecz nie dłuższy niż tydzień. Na postanowienie sądu w przedmiocie zobowiązania dłużnika do wyjawienia majątku przysługuje zażalenie. Wniesienie zażalenia nie tamuje wykonania postanowienia, chyba że sąd wstrzyma wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia – o czym może zadecydować na posiedzeniu niejawnym. Sąd dysponuje możliwością skazania na grzywnę, nakazania przymusowego doprowadzenia, zastosowania aresztu nieprzekraczającego miesiąca, jeśli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny: nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia; stawi się, lecz nie złoży wykazu; odmówi odpowiedzi na zadane pytanie; odmówi złożenia przyrzeczenia. O środkach, jakimi dysponuje sąd wobec powyższych zachowań dłużnik powinien zostać poinformowany w wezwaniu na posiedzenie. Gdy dłużnik wykona czynności bądź postępowanie zostanie umorzone – grzywny niezapłacone do tego czasu ulegają umorzeniu. Zażalenie przysługuje na postanowienie orzekające o grzywnie lub areszcie. Jeżeli zastosowano areszt i dłużnik domaga się stawienia przed sąd w celu złożenia wykazu oraz przyrzeczenia, w takiej sytuacji sąd niezwłocznie – nie wzywając wierzyciela - przyjmuje wykaz i odbiera przyrzeczenia, a następnie zwalnia dłużnika. Gdy czynności zostały przeprowadzone pod nieobecność wierzyciela może on żądać ponownego wezwania dłużnika, aby zadać mu pytania mające na celu wykrycie przedmiotów, do których można by skierować egzekucję. Niestawiennictwo lub odmowa odpowiedzi bądź odmowa dodatkowego złożenia przyrzeczenia pozwalają sądowi zastosować wyżej wymienione środki – o czym także należy powiadomić dłużnika w wezwaniu na posiedzenie. Wyjawienie majątku zostało uregulowane w dziale Kodeksu postępowania cywilnego obejmującym od art. 913 do art. 9202 ( z 1964 r., nr 43, poz. 296, z późn. zm.). Oprócz postępowania o wyjawienie majątku wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika (za wynagrodzeniem). Dorota Paśnik
Wskazać należy, że ustawodawca przewidział również możliwość złożenia wniosku o wyjawienie majątku także przed wszczęciem egzekucji w przypadku gdy, wierzyciel uprawdopodobni, że nie uzyska w pełni zaspokojenia swojej należności ze znanego mu majątku, a także w sytuacji gdy po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał
Jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie daje gwarancji na zaspokojenie egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności, ma on prawo do złożenia wniosku o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku. Wniosek o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku jest żądaniem wierzyciela do nałożenia przez sąd obowiązku na dłużnika do złożenia wykazu: majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują; przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych lub informacji o odpłatnych i nieodpłatnych czynnościach prawnych, których przedmiotem jest rzecz lub prawo o wartości przekraczającej w dniu dokonania tych czynności wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę ( z 2017 r. 847), dokonanych na rzecz osób trzecich, w pięcioletnim okresie poprzedzającym wszczęcie egzekucji, w wyniku których stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Wniosek zobowiązuje dłużnika również do złożenia przyrzeczenia według roty: „Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny”. Wyjawienie majątku przed wszczęciem egzekucji Zgodnie z przepisem art. 913 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, wierzyciel może żądać wyjawienia majątku także przed wszczęciem egzekucji, jeżeli: uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swojej należności ze znanego mu majątku albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy; po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika do zapłaty stwierdzonej nim należności listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, a dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty. Wyjawienie oszczędności dłużnika znajdujące się na rachunku bankowym Przepisy o wyjawieniu majątku stosuje się odpowiednio do wyjawienia przez dłużnika stanu oszczędności na rachunkach bankowych w związku z żądaniem wydania książeczki oszczędnościowej lub innego dowodu posiadania wkładu. W wykazie majątku dłużnik jest obowiązany podać: czy na rachunku bankowym posiada oszczędności, jeżeli tak to w jakiej kwocie; w jakim banku zostały zgromadzone oszczędności; na jakim rachunku zostały zgromadzone oszczędności. Jeżeli dłużnik nie posiada dowodu bankowego, jest obowiązany wskazać osobę, u której znajduje się ten dowód. Jakie dokumenty będą potrzebne? Do wniosku o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku. Jeżeli natomiast wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji, potrzebny będzie także tytuł wykonawczy. Rozpoznanie wniosku przez sąd Sąd rozpoznaje wniosek po wezwaniu i wysłuchaniu stron. Wykaz i przyrzeczenie od dłużnika sąd odbiera na pierwszym posiedzeniu. W uzasadnionych wypadkach sąd może wyznaczyć dłużnikowi dodatkowy termin, jednakże nie dłuższy niż tydzień. Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu albo stawiwszy się, nie złoży wykazu lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie bądź odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie. W wyjątkowych sytuacjach sąd może również zastosować wobec dłużnika areszt nieprzekraczający miesiąca. W przypadku uchylanie się dłużnika od wydania książeczki oszczędnościowej lub innego odpowiedniego dowodu albo wskazania osoby, u której się one znajdują, sąd ma prawo postąpić analogicznie jak w przypadku odmowy wyjawienia majątku. Właściwość sądowa Wniosek o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku należy złożyć w w sądzie właściwości ogólnej dłużnika. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego ( Radosław Pilarski Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym.
. 360 367 537 598 368 482 618 314
wniosek o wyjawienie majątku przed wszczęciem egzekucji